Mirt zwyczajny (łac. Myrtus communis) od wieków wykorzystywany był do leczenia różnych dolegliwości. Co ciekawe, badania potwierdziły większość jego zastosowań w medycynie ludowej. Szczególnie cenny jest olejek mirtowy, który wykazuje właściwości m.in. przeciwdrobnoustrojowe, przeciwzapalne i przeciwutleniające. W jaki sposób jest on wykorzystywany we współczesnej medycynie?

Czym jest olejek mirtowy?

Olejek eteryczny pozyskiwany z kwiatów, liści i owoców mirtu zwyczajnego to oleista, zielonkawa lub żółta ciecz. Jest mieszanką kilkudziesięciu substancji lotnych, które nadają mu orzeźwiający zapach. Substancje aktywne zawarte w olejku mirtowym to m.in.:

• alfa-pinen,
• linalol,
• eukaliptol,
• geraniol,
• alfa-kariofilen,
• alfa-terpineol^[1].

Właściwości lecznicze olejku mirtowego

Olejek mirtowy wykazuje przede wszystkim szerokie właściwości przeciwdrobnoustrojowe wobec bakterii i wirusów wywołujących różnorodne choroby. Do mikrobów wrażliwych na ich działanie należą m.in.:

• gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus) – odpowiada za zakażenia skóry, zapalenie płuc, wsierdzia, a nawet sepsę,
• pneumokoki (Streptococcus pneumoniae) – wywołują zapalenie płuc,
• paciorkowce (np. Streptococcus pyogenes) – przyczyniają się do rozwoju anginy bakteryjnej,
• pałeczka ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa) – może wywołać groźne dla zdrowia zakażenia w każdym z narządów w organizmie.

Olejek mirtowy działa też przeciwutleniająco, czyli neutralizuje wolne rodniki tlenowe, które uszkadzają komórki, przez co przyczyniają się do rozwoju chorób przewlekłych, m.in. nowotworów. Istotne są również jego właściwości przeciwzapalne. Składniki olejku hamują produkcję mediatorów stanu zapalnego, np. prostaglandyn, które odpowiadają za jego rozwój i podtrzymywanie^[2].

Jak wykorzystać olejek mirtowy w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych?

Infekcja bakteryjna lub wirusowa nosa i zatok powoduje rozwój miejscowego stanu zapalnego obejmującego ich błonę śluzową. W wyniku tego dochodzi do jej obrzęku i przekrwienia, a także nadprodukcji gęstego śluzu.

To tzw. katar zatokowy – kleista wydzielina, która oblepia śluzówkę dróg oddechowych i zaburza ich prawidłowe funkcjonowanie. Odpowiada też za wiele objawów zapalenia zatok, takich jak ból głowy, upośledzenie węchu czy ucisk i tkliwość twarzy.

Właściwości olejku mirtowego są wykorzystywane w leczeniu infekcji dróg oddechowych np. w formie inhalacji parowych. Żeby je wykonać, wystarczy dodać kilka kropel olejku do naczynia z gorącą wodą. Następnie się nad nim pochylić i przykryć głowę ręcznikiem, po czym wdychać powstające opary przez kilka minut.

Olejek mirtowy jest obecny także w doustnych lekach ziołowych na zatoki, wraz z olejkiem eukaliptusowym, pomarańczowym i cytrynowym, które mają podobne lub wzajemnie uzupełniające się działanie. Taka kompozycja składników hamuje aktywność patogenów, wykazuje właściwości przeciwzapalne, a co najważniejsze nasila wydzielanie w zatokach wodnistego płynu, który rozrzedza zalegający w nich śluz. Dzięki temu może złagodzić objawy zapalenia zatok i skrócić czas trwania choroby^[3].

Stosowanie olejku mirtowego w postaci kapsułek doustnych jest wygodne i bezpieczne już dla dzieci powyżej 10. roku życia. Jego właściwości w naturalny sposób wspierają leczenie przeziębienia, grypy i innych infekcji układu oddechowego.

^[1]  Gorjian, H., & Khaligh, N. G. (2023). Myrtle: a versatile medicinal plant. Nutrire, 48(1), 10.

^[2] Rapiejko P., Talik P., Jurkiewicz D., Nowe możliwości leczenia ostrego zapalenia zatok przynosowych zgodnie z EPOS 2020, Otolaryngologia Polska 2021, 76(1): 29-39.

^[3] Nurzyńska-Wierdak, R. (2015). Terapeutyczne właściwości olejków eterycznych. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, 25(1): 1-19.

Artykuł promocyjny.